1 Haziran Dünya Süt Günü Röportajı

Dernek Başkanımız Abdussamed Boyu 1 Haziran Dünya Süt Günü nedeniyle basın bildirisi yayınladı. Basın bildirisinde aşağıdaki konulara yer verildi.

SORULARLA SÜT HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER                  

1-Sütün sağlık açısından önemi nedir?

Süt insanoğlunun beslenmesinde vazgeçilmez bir kaynaktır. Anne sütüyle beslenen bebekler dışında her yaş grubunun tüketmesi gerekir. Süt insan yaşamının her evresinde gereklidir. C vitamini ve demir dışında tüm besin öğelerini içeren yüksek besin değerine sahip bir gıdadır. Süt vücudun gelişmesi, güçlenmesi ve sağlığın korunması için gereken besin öğelerini bünyesinde bulundurmaktadır. İçermiş olduğu Kalsiyum sağlıklı kemikler ve dişler için, Magnezyum kas fonksiyonları için, süt proteinleri büyüme ve vücut onarımı için, B12 ve B6 Vitaminleri sağlıklı vücut hücreleri için, Fosfor bağışıklık fonksiyonu için önemli faydalar sağlamaktadır.

Süt, büyümede, gelişmede, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde faydası olduğu gibi kan basıncının düzenlenmesi ve bazı kanserlerin gelişiminin azaltılmasında koruyucudur.

Sinir sistemi ve beyin gelişiminde önemli rol oynayan Laktoz(süt şekeri) sadece sütte bulunmaktadır.

2-Günlük süt tüketimi ne kadar olmalıdır? 

Sağlıklı bireylerin yeterli ve dengeli beslenmesi için tüketilmesi önerilen süt miktarı yaş, cinsiyet ve fizyolojik duruma (büyüme ve gelişme dönemi, gebelik, emziklilik, yaşlılık) göre değişiklik göstermektedir. Besin öğesi içeriği açısından dengeli olan süt ve süt ürünleri hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde gereklidir. Buna göre;

• Çocuk ve ergenlik döneminde günde en az 3 su bardağı süt ya da 2 su bardağı süt ve 1 porsiyon süt ürünleri,
• Hamilelik ve emzirme döneminde günde 3-4 su bardağı süt ya da 2 su bardağı süt ve 2 porsiyon süt ürünleri,
• Yetişkin ve yaşlılık döneminde günde 2 su bardağı süt tüketilmesini tavsiye ediyoruz.
• Ülkemizde içme sütüne oranla yoğurt, peynir, ayran gibi süt ürünleri daha fazla tüketilmektedir.

3-Çiğ süt nedir, çiğ süt tüketimi sağlık açısından uygun mudur? Kaynatılmadan içilebilir mi?

Çiğ süt; inek, koyun, keçi gibi çiftlik hayvanlarının meme bezlerinden salgılanan, 40 ºC’nin üzerinde ısıtılmamış veya eşdeğer etkiye sahip herhangi bir işlem görmemiş süt olarak tanımlanmaktadır.

Sağlıklı bir çiftlik hayvanından elde edilen çiğ süt ilk aşamada hiçbir zararlı bakteri ihtiva etmez. Yalnız, sağım sırasında hayvanın meme uçlarından, sağım alet ekipmanından, sağımı yapan kişiden, sütün depolanması ve taşınması aşamasında kullanılan alet ekipmandan ve ortamdan bulaşmış bakteriler bulunabilir. Çiğ süt mikrobiyal gelişime çok uygun bir besindir ve uygun sıcaklıklarda depolanmaması durumunda sütün mikrobiyal yükü hızla artmaktadır. Bu sebeple çiğ süt uygun ısıl işlemlerden geçmeden tüketilmesi durumunda bütün bu bakteriler vücuduna almış olacaktır.

Çiğ süt, Brucella spp, Bacillus Cereus, Eschreichia coli 157, Salmonella spp gibi insanda birçok hastalığa hatta ölüme neden olabilecek patojen mikroorganizmaları ihtiva edebilir, sonuç olarak;

Özellikle sokakta hiçbir şekilde kaynağı belli olmayan çiğ sütlerin uygun ısıl işlem uygulanmadan kesinlikle tüketilmemesi gerekmektedir. Bakanlık çiğ sütlerin satışı noktasında “ hastalıktan ari işletme “ belgesine sahip olmayan işletmelerin çiğ süt satışına izin verilmiyor. diğer taraftan, çiğ süt satış noktalarından alınmış çiğ sütlerin de uygun ısıl işlem uygulanmadan tüketilmesini tavsiye etmiyoruz.

4-Sokakta ya da market/bakkallarda süt satışı serbest mi ve güvenli midir? Satışta dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Çiğ süt satışı Tarım ve Orman Bakanlığı Süt Arzına İlişkin Yönetmeliği’ne göre, yetkili merciden izin almış süt üreten hayvancılık işletmelerinde üretilen, “Hastalıktan ari işletme” belgesine sahip işletmelerin çiğ süt satışına izin veriliyor. Satışa sunulacak çiğ sütün 40 ͦC’nin üzerinde ısıl işlem görmemiş, dondurulmamış, herhangi bir bileşeni ayrılmamış, bir bileşen eklenmemiş, farklı hayvan türlerinden sağılmış süt ile karıştırılmamış olması gerekmektedir. Çiğ süt üreten işletme sütü otomatik makine ile tek kullanımlık ambalaj veya tüketici tarafından sağlanan kap içerisinde veya hazır ambalajlı olarak satışa sunmalıdır. Arz edilen çiğ sütün güvenli olabilmesi için, sağımdan hemen sonra 4 ͦC’nin altına soğutulması, nakliyesinin soğuk zincirin muhafazası ile yapılması ve son tüketiciye ulaşıncaya kadar bu sıcaklıkta muhafaza edilmesi gerekmektedir. 

Çiğ süt satın alırken, en az 1 litrelik gıdaya uygun tek kullanımlık ambalaj materyalleri kullanılmış olmasına, ambalaj üzerinde ürünün adı (çiğ inek sütü ve benzeri), üretici/işleme tesisi adı soyadı veya ticari unvanı, adresi ve hayvancılık işletme numarası, çiğ sütün sağım tarihi ve son tüketim tarihi ve net miktarı bilgilerinin olmasına, çiğ süt satışına dair izin alınmış olmasına dikkat edilmelidir. 

5-Marketten ya da çiftlikten alınan çiğ sütü mü yoksa uht ya da pastörize sütü mü tercih etmeliyim? Hangisi daha güvenilir?

Sağlıklı çiftlik hayvanlarından elde edilmiş, kalite kriterlerini ve koruyucu madde olup olmadığı tespit edilerek işletmeye alınan, kontrollü şartlarda ısıl işlem uygulanarak mikrobiyal açıdan güvenli hale gelen ve uygun ambalaj materyali ile paketlenen pastörize ya da UHT sütü tavsiye ediyoruz. 

6-Ambalajlı süt(uht/pastörize) süt alırken nelere dikkat edilmelidir?

Pastörize sütün 5-7˚C’nin arasında UHT sütün oda sıcaklığının altındaki sıcaklıklarda muhafaza ediliyor olmasına,  pastörize sütün ambalaj materyalinin güneş ışığını geçirme özelliğinin bulunması nedeniyle güneş ışınlarına maruz kalmıyor olmasına, muhafaza koşullarının temizlik şartlarına uygun olup olmamasına, ambalajda yırtık, çatlak, bulaşma vb herhangi bir olumsuzluk bulunmamasına ambalaj materyalinde üretici firmanın bilgileri, üretim ve tüketim tarih bilgilerinin ve gramaj bilgisinin bulunmasına dikkat edilmelidir

7-Çiğ süt alırken nelere dikkat edilmelidir?

• Çiğ sütte en önemli husus kaynağının belli olmasıdır bu sebeple Tarım ve Orman Bakanlığı’nca kaynağı belli olmayan ve güvenilir olmayan sokak sütlerinin satışı yasaklanmış ve “Çiğ Sütün Arzına Dair Tebliğ” yayınlanmıştır, bu tebliğle dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;
• Satılan sütlerin bruselloz ve tüberkülozdan ari sütler olduğuna dair sağlık sertifikası olan , “Hastalıktan ari işletme” belgesi olan işletmelerden alınmış olmalıdır.  Çiğ süt, sağımdan hemen sonra 4 °C’nin altındaki sıcaklıklara soğutulur ve nakil sırasındaki sıcaklığı 4 °C’yi geçmemelidir.
• ​Çiğ süt işlenmemiş, dondurulmamış, herhangi bir bileşeni ayrılmamış, bir bileşen eklenmemiş, farklı hayvan türlerine ait sütler karıştırılmamış olmalıdır.
• ​Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten hayvancılık işletmecisi, yetkili merciden izin belgesi almış olmalıdır.
• ​Çiğ sütün son tüketiciye arzı, sağımdan itibaren 24 saat içerisinde gerçekleştirilmiş olmalıdır.
• Çiğ sütün son tüketim süresi, ilk sağım saatinden itibaren 48 saati geçmemelidir.
• Çiğ süt satın alırken, en az 1 litrelik gıdaya uygun tek kullanımlık ambalaj materyalleri kullanılmış olmasına, ambalaj üzerinde ürünün adı (çiğ inek sütü ve benzeri), üretici/işleme tesisi adı soyadı veya ticari unvanı, adresi ve hayvancılık işletme numarası, çiğ sütün sağım tarihi ve son tüketim tarihi ve net miktarı bilgilerinin olmasına, çiğ süt satışına dair izin alınmış olmasına dikkat edilmelidir. 

8-Süt alırken ya da genel gıda alışverişi yaparken bir olumsuzlukla karşılaşıldığında ne yapılmalıdır?

Üretim ya da satış yapılan gıda işyerlerinde veya toplu tüketim yerlerinde görülen insan sağlığını tehdit eden durumlar, gıda zehirlenmeleri ve gıda ile hijyen ile ilgili fark edilen diğer olumsuzluklar, gıdaya ilişkin her türlü şikayet veya talepler telefonla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kurulan “ALO 174 Gida Hattı” aranarak Bakanlığa bildirilebilir.

Bu konuyla ilgili çıkan röportajımızın linkleri aşağıdadır.

http://gazetesiz.biz/m-haber-5581.html

https://www.haberler.com/amp/gida-muhendisleri-dernegi-baskani-boyu-dan-dunya-13279368-haberi/

İlginizi Çekebilir: Beslenmemiz Açısından Önemli Bir Bileşen: Süt