Bir Buğday Tanesi
Buğday, Dünyada yetiştiriciliği yapılmış tek yıllık otsu bir bitki olmak ile birlikte serin iklimi seven bir bitkidir. Çoğu ülke için çok önemlidir ve beslenmenin gerçekleşmesi için gereklidir. Dünyada üretimi gerçekleştirilen tarım ürünleri arasında birinci sırada olan bir kültür bitkisidir. Adaptasyon olarak kolay uyum sağladığı için ekimi ve yetiştiriciliği de kolaydır. Tarımda miktarı her geçen yıl artış göstermektedir. Yetiştiriciliğinin artmasının nedenleri arasında artan nüfus ve kolay yetiştiriciliği gösterilebilir. Buğdayın ilk yetiştiriciliğinin Ülkemizin de içinde bulunduğu Mezopotamya’da yapıldığı bilinmektedir.
Adaptasyon yeteneğinin fazla olması, kullanım alanlarının çeşitliliği, besinsel değeri, yetiştirme ve saklama koşullarının kolay sağlanabilmesi nedeniyle Ülkemizde de ekiliş ve üretim açısından birinci sırada yer alan bir bitki çeşididir. İnsan ve hayvan beslenmesinde büyük bir enerji, protein ve diyet lifi kaynağı olarak kullanılmaktadır. Dünya nüfusunun toplam kalori ihtiyacının yaklaşık beşte birini sağlamaktadır. Glüten yapısına sahip olması nedeniyle ekmek yapımı için en uygun tahıldır. Aynı zamanda birçok gıdanın da ana maddesidir.
Buğday tanesi; uygun beslenme değeri, saklama koşullarındaki ve işlenmesindeki kolaylıklar nedeniyle yaklaşık olarak 50 ülkenin temel besin kaynağıdır. Buğday, dünya nüfusuna bitkisel kaynaklı besinlerden sağlanan toplam kalorinin yaklaşık % 20’sini, ülkemizde ise %53’ünü sağlamaktadır. En çok kullanım unlu mamuller olsa da birçok gıda ve sanayi alanında da kullanım gösterir. Makarna, irmik, bulgur ve bisküvinin ana maddesi buğdaydır. Aynı zamanda biyoyakıt ve yem üretilmesinde kullanılan temel bir besin maddesidir. Stratejik olarak büyük öneme sahiptir. Bu anlamda her ülke, herhangi bir doğal afet veya savaş gibi olağanüstü durumlar için mutlaka belirli bir miktar stok eder.
Buğday çeşitleri ekim zamanı ve rengine göre ikiye ayrılırlar. Ekim zamanına göre; Şubat-Mart ayında ekimi yapılan yaz buğdayının Ağustos ayında hasadı yapılır ve verimliliği az olur. Durum buğdayı buna örnektir. Kış buğdayının ise ekimi, Ekim ayında yapılırken Haziran ile Ağustos arasında hasadı yapılır. Bu aylarda güneşten daha çok yararlanabildiği için verimlilik daha fazla olur. Buğdayları rengine göre Kırmızı ve Beyaz buğdaylar olarak ikiye ayırırız. Kırmızı buğday koyu renkli buğdayları kapsar. Örnek olarak Pehlivan ve Bezostaya çeşitleri verilebilir. Beyaz buğday çeşidi ise açık renkli buğdayları kapsar. Cumhuriyet, Gerek, Tosunbey çeşitleri örnek verilebilir.
Bir önceki yazım ilginizi çekebilir: Türkiye’nin Sarı Altını Kayısımız
Kaynakça:
