Bir UNESCO Mirası: Türk Kahvesi

Osmanlı İmparatorluğu’ndan bizlere miras kalan ve en eski kahve pişirme metotlarından biri olan Türk Kahvesi’ne gelin tarihi yönden bir bakalım. 14. yüzyıl başlarında Güney Habeşistan’daki Kaffa yöresinden geldiği belirtilmektedir. Bizlerin kahve ile tanışmasına vesile olan Osmanlı’nın Yemen Valisi Özdemir Paşa kahveyi tadar, çok sever ve İstanbul’a getirir. Kahvenin pişirme yöntemi İstanbul’da değiştirilir; güğüm ve cezvede pişirilmeye başlanır. Böylece Türk Kahvesi adını alır. Bunun üzerine kültürümüzde yayılan kahvenin vasıtasıyla, kahvehaneler ortaya çıkar.

Yukarıda, kahvenin pişirme yöntemini değiştirdiğimizden bahsetmiştik. Daha detaylı inceleyelim. Arap Yarımadası’nda kahve meyvesini kaynatarak içerlermiş. Fakat Osmanlı İmparatorluğu’nda kahve çekirdeklerini ince şekilde çekerek cezve ve güğümlerde pişirme metoduna geçilmiştir. Bu pişirme yöntemi, bizim aracılığımız ile Avrupa’ya yayıldı ve Avrupa Türk Kahvesi ile tanışmış oldu.

Türk kahvesi sunumu yapılırken su ile beraber verilir. Kahvenin damakta daha iyi tat bırakabilmesi için ağız içini temizlemek niyetiyle kahveden önce içilmesi önerilir. Türk kahvesi tüm Dünyada Espresso ile beraber en çok tüketilen ve hemen hemen her restoran menüsünde bulunan 2 kahve türünden biridir. Hafif kavrulmuş Türk kahvesinde 50, orta kavrulmuş kahvede 59 ve çok kavrulmuş kahvede 65 çeşit farklı tat ve koku maddesi bulunmaktadır. Kavrulma şekillerine göre kahve üç kategoride incelenir:

1. Hafif kavrulmuş kahve: Kahvenin ekşi, tatlı, meyvemsi tatlar kazanmasını sağlar.
2. Orta kavrulmuş kahve: Kahvenin baharatımsı, odunumsu, meyvemsi ve tütsümsü tatlar kazanmasını sağlar.
3. Çok kavrulmuş kahve: Kahvenin acı, baharatımsı, odunumsu, toprağımsı tatlar kazanmasını sağlar. Çok kavrulmuş kahve türü, yumuşak ve kadifemsi köpüğü sayesinde damakta en uzun süre tadını devam ettiren kahve türüdür.

2013 yılında Türk kahvesi kültürü ve geleneği, UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’nde yerini almıştır.

İlginizi çekebilir: Akıllı Ambalaj Nedir?

1. Kaynak; ^ “Türk kahvesi tarihçesi”. Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmalar Derneği. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran2016.
2. ^ “Bol Köpüklü Türk Kahvesinin Sırrı”. Haber 365. 19 Kasım 2012. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
3. ^ ^a b “Türk Kahvesi’nin tarihçesi“. Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2014.
4. ^ “Türk Kahvesi’nin bilinmeyenleri”. Sabah. 8 Şubat 2013. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
5. ^ Evren, Burçak. Eski İstanbul’da kahvehaneler, Milliyet yayınları. ISBN 975-325-240-4
6. ^ ^a b Parlayan, Ayşegül (Haziran-Temmuz 2015). “Yemen’den İstanbul’a 500 yıllık öykü”. Atlas Tarih, 34. s. 14.
7. ^ “Türk Kahvesi dünyaya tanıtılıyor!”. Magazin. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
8. ^ “Elements on the Lists of Intangible Cultural Heritage”. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.(İngilizce)
9. ^ M. Cengiz Yıldız, Kahvehanelerin Sosyal Hayattaki Yeri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı: 2, Yıl:1996, ss.157–194.
10. ^ “…Haziran 1974’teki Kıbrıs Harekâtı’ndan sonra, Türk-Yunan ilişkileri her yönden gerginleştiğinde, Türkçe kökenli sözcüklerin yerini Yunanca kökenli sözcüklere bırakması sırasında, τούρκικος καφές [Türk kahvesi] yerini ελληνικός καφές [Yunan Kahvesi]’ne bırakmıştır.”, Robert Browning, Medieval and Modern Greek, 1983. ISBN 0-521-29978-0. p. 16
11. ^ http://t24.com.tr/haber/turk-kahvesinde-65-tat-ve-koku-saptandi,413793
12. https://mehmetefendi.com/turk-kahvesi/ozellikleri